شگفتی دانشمندان از سرسختی «خزه» در فضا؛ خزه ۹ ماه در شرایط سخت فضا دوام آورد

خزه یکی از مقاوم‌ترین جانداران روی سیاره است که قادر است در سخت‌ترین محیط‌ها زنده بماند، از قله‌های هیمالیا تا توندراهای جنوبگان

تحقیقی در خصوص بررسی چگونگی رفتار خزه در محیط بسیار سخت فضا، پس از آنکه [نشان داد] این گیاه توانست به مدت ۹ ماه بیرون ایستگاه فضایی بین‌المللی زنده بماند، دانشمندان را «با تمام وجود شگفت‌زده» کرده است. 

خزه یکی از مقاوم‌ترین جانداران روی سیاره است که قادر است در سخت‌ترین محیط‌ها زنده بماند، از قله‌های هیمالیا تا توندراها [یا اصطلاحا سرددشت‌های] جنوبگان.

این گونه گیاهی همچنین از چند رویداد انقراض جمعی جان به در برده است و این موضوع، پژوهشگران را به این فکر واداشت که ببینند این گیاه، شرایط بیرون از زمین را چگونه تاب می‌آورد.

یک رشته از آزمایش‌های آزمایشگاهی در دانشگاه هوکایدو در ژاپن انجام شدند تا مشخص شود نوعی خزه به نام «خزه خاکی گسترده» (Physcomitrella patens) تحت فشارهایی مانند تابش فرابنفش، دماهای بسیار بالا و بسیار پایین و شرایط خلاء چگونه عمل می‌کند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

پژوهشگران پس از آنکه این خزه توانست به‌طور جداگانه از همه این تنش‌‌ها جان سالم به در ببرد، تصمیم گرفتند با فرستادن آن به فضا ببینند آیا این خزه می‌تواند در برابر ترکیب همه این تنش‌ها، از جمله ریزگرانش، تاب بیاورد یا نه.

صدها اسپوروفیت خزه، یعنی ساختارهای تولیدمثلی که هاگ‌ها را دربر می‌گیرند، در ماه مارس سال ۲۰۲۲ به ایستگاه فضایی بین‌المللی فرستاده شدند و فضانوردان آن‌ها را به مدت ۲۸۳ روز بیرون آزمایشگاه مداری قرار دادند.

آن‌ها سپس برای آزمایش‌های بیشتر به زمین بازگردانده شدند. تامومیچی فوجیتا از دانشگاه هوکایدو، که این مقاله را سرپرستی کرد، گفت: «ما تقریبا هیچ انتظاری برای دوام‌ آوردن [این خزه در آن شرایط] نداشتیم، اما نتیجه برعکس بود، بیشتر هاگ‌ها زنده ماندند.»

«ما با تمام وجود از تاب‌آوری و مقاومت فوق‌العاده این سلول‌های گیاهی کوچک شگفت‌زده بودیم.»

بیش از ۸۰ درصد از هاگ‌های خزه از این آزمایش جان سالم به در بردند و بیشتر آن‌ها همچنین قادر بودند بعد از بازگشت به زمین به جوانه‌زنی ادامه بدهند.

پژوهشگران با استفاده از داده‌های به‌دست‌آمده از این آزمایش‌ها پیش‌بینی می‌کنند که این خزه ممکن است حدود ۱۵ سال در فضا دوام بیاورد.

پژوهشگران گفتند این دیرپایی و عمر طولانی ممکن است برای ماموریت‌های آینده به ماه و مریخ به‌ویژه مفید باشد، زیرا [این خزه‌ها] ممکن است برای ایجاد سامانه‌های کشاورزی در فضا استفاده شوند.

پروفسور فوجیتا گفت: «بیشتر جانداران، از جمله انسان‌ها، حتی برای مدت کوتاه هم نمی‌توانند در خلا فضا زنده بمانند.»

«با این حال، هاگ‌های خزه بعد از ۹ ماه قرار گرفتن مستقیم [در معرض شرایط خلا در فضا]، توان خود را حفظ کردند. این امر، شواهد چشمگیری فراهم می‌کند که نشان می‌دهد حیاتی که در زمین تکامل یافته است، در سطح سلولی از سازوکارهای درونی‌ برخوردار است که شرایط فضا را تاب بیاورد.»

این مقاله در مجله «آی‌سایِنس» (iScience) «سل‌پرس» در قالب مقاله‌ای با عنوان «تحمل محیطی شدید و توانایی زیست‌پذیری فضایی خزه فیسکومیتریوم پاتن» منتشر شده است.

© The Independent

بیشتر از علوم